"Ik ben blij met wat ik hier al heb kunnen realiseren, al heeft deze plaats nog zoveel nodig!"
Kim Baert verbleef van november 2017 tot april 2018 in Zambia en was er aan het werk als vrijwilligster in City of Joy. Dat is een tehuis van de zusters van Don Bosco waar meisjes uit moeilijk leefbare situaties terechtkunnen. Die meisjes zijn wees of hebben geleden onder misbruik of extreme armoede. Ze worden in het tehuis opgevangen, krijgen de kans om zich thuis te voelen in een veilige omgeving en om te werken aan hun toekomst door school te lopen. We spraken Kim tijdens de laatste weken van haar verblijf in Zambia:
Hoe gaat het met je?
Met mij alles goed. Momenteel zit ik wel met gemengde gevoelens omdat ik binnenkort huiswaarts keer. Ik kijk ernaar uit om familie en vrienden terug te zien, maar ik zal iedereen hier en Zambia in het algemeen zeer missen! Ik ben heel dankbaar en blij met alles wat ik hier al geleerd heb, voor de levenservaring die ik nu aan het beleven ben! De ervaring is met ups en downs, zoals het hoort!
Ik ben ook blij met wat ik al heb kunnen realiseren hier, al heeft deze plaats nog zoveel nodig!
"Wat een levenservaring!"
Hoe ziet een dag er voor jou uit? Wat is jouw takenpakket?
In de voormiddagen werk ik met Gladness, een meisje van City of Joy dat net een computercursus van zes maanden achter de rug heeft. Ze moet vier examens uit haar laatste jaar middelbaar opnieuw doen. Elke dag gaat ze van 16.30 tot 18.30 uur naar bijlessen – ze kan niet gewoon naar school gaan omdat ze haar examens in Lusaka zal doen, enkel daar was er nog plaats. Om haar extra te ondersteunen, werk ik elke ochtend van 8.30 tot 11.30 uur met haar voor wiskunde, biologie, fysica en chemie. Ze is heel gedreven om te werken, wat voor mij ook heel leuk is!
Van 14.30 tot 17 uur is er 'oratory', waarbij alle kinderen en jongeren van Mazabuka welkom zijn om te komen basketballen, voetballen, volleyballen, schilderen, kleuren, enzovoort. Tijdens de week zijn dat vooral de jongere kinderen die geen les hebben in de namiddag. Tijdens de weekends is er meer volk aanwezig, dan dagen ook de jongeren op. De sfeer zit altijd zeer goed, mede doordat er dan muziek gespeeld wordt.
Tijdens de week komen de meisjes terug van school rond 17 uur, dus na oratory is er tijd voor een babbel met hen, of om wat te rusten. Voor het avondeten moeten ze hun grasperkje onderhouden: water geven en kort houden. Dat is een onderdeel van hun educatie om nadien op eigen benen te kunnen staan. 's Avonds koken we ons eigen potje, en van 20 tot 21.30 uur is het studietijd voor de meisjes. Gedurende die tijd zijn wij, de vrijwilligers, beschikbaar voor vragen of hulp. De meisjes denken soms er zich gemakkelijk van af te maken door ons hun huiswerk te laten maken, maar zo werkt het niet! Ze moeten nog altijd zelf denken! (lacht)
Vrijdagnamiddag hebben wij vrijaf, en 's avonds is er filmavond voor de meisjes! Daar kijken ze altijd naar uit, en o wee als we te laat zijn om te beginnen! We zullen het geweten hebben! Zaterdagvoormiddag hebben we ook vrijaf, en zondagochtend gaat iedereen naar de mis. Geen tijd om uit te slapen: die mis start om 7.30 uur! Op donderdagavond is er om 18 uur mis hier in City of Joy.
Zaterdag is een heel drukke dag! Na oratory is er om 18 uur 'bible sharing', waarbij de eerste en de tweede lezing en de Evangelietekst voorgelezen worden die gelezen zullen worden in de mis. Dan moet iedereen zeggen wat ze daaruit geleerd hebben. Zo halen ze er meer uit dan als het enkel in de mis voorgelezen wordt.
Na het avondeten zijn de vrijwilligers verantwoordelijk om een workshop te geven, genaamd 'Youth Ready', opgesteld door World Vision. World Vision is een ngo die een groot deel van de meisjes hier sponsort. Zij stelden verschillende 'Youth Ready'-modules op, alles om de meisjes voor te bereiden op het volwassen leven. Er zijn sessies over zelfvertrouwen en zelfbeeld, communicatie, gezondheid en hygiëne, wat zijn mijn talenten en werkpunten, hoe zoek ik een job, sollicitatiegesprek, werkgever-werknemerrelaties, noem maar op. Allemaal zeer interessant! Het probleem is dat de meisjes niet echt meewerken, het is moeilijk om hen stil te houden en hun aandacht te houden. Iedereen is natuurlijk moe, het is inderdaad een slecht moment, maar het programma laat geen ander moment toe. We proberen er het beste van te maken en het plezant en interessant te maken, en je weet nooit wat er blijft hangen.
Als vormingsorganisatie zijn wij voornamelijk bezig met de vorming van jongeren.
Hoe ben jij daarmee bezig?
Naast de schoolhulp en de ‘Youth Ready’-workshops die we geven, zijn wij als vrijwilligers ook een beetje een rolmodel voor hen. De meeste meisjes komen namelijk uit 'gebroken' families, geen normale thuissituaties. Hun gedrag kan dan ook soms afwijken van het ‘normale’. Wij zijn er om – soms onbewust – te laten zien hoe je je goed moet gedragen. Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals niet commanderen als ze iets van ons willen, maar het vriendelijk vragen.
"De meeste meisjes komen uit 'gebroken' families."
Na elke oratory geven we een 'good night' aan de kinderen. We vertellen hen een verhaaltje, en dan halen we er de moraal uit. De bedoeling is dat ze iets concreets leren voor in hun eigen leven, bijvoorbeeld help je ouders thuis, wees vriendelijk voor elkaar, praat niet gemeen over elkaar, behandel anderen zoals je door anderen behandeld wilt worden ... We eindigen met een gebedje en dan zijn ze vrij om naar huis te gaan.
Ben jij daar de enige vrijwilliger?
Tot eind januari waren het enkel Miranda, een Australische,
en ik als vrijwilligers. Wij hadden een zeer goede samenwerking! Momenteel zijn we met drie: Jenelle vervoegde ons eind januari, ook afkomstig van Australië. Meer vrijwilligers zijn altijd welkom want met ons tweeën was het soms moeilijk om alle dertig meisjes aandacht te geven!
Hoe verloopt het contact met de jongeren?
In het begin was het wat zoeken voor mij. De meisjes zijn zeer extravert, gooien er alles uit, zijn zeer enthousiast.
Dat is heel plezant, maar soms wordt dat ook als een schild gebruikt en is het moeilijk om te weten hoe ze zich werkelijk voelen. Daardoor is het ook soms moeilijk om door te dringen en iemand dieper te leren kennen. Dat gevoel wordt nog versterkt doordat er zoveel meisjes zijn en je hen allemaal aandacht wilt geven. Na vijf maanden hier kan ik wel zeggen dat ik de meisjes ken, maar met sommige heb je altijd een betere connectie dan met andere.
De meisjes zijn schatten, maar kunnen echte dramaqueens zijn! Ze zullen ook alles doen om te krijgen wat ze willen van de vrijwilligers, ze weten als geen ander te manipuleren, je zelfs een schuldgevoel aan te praten. Als vrijwilliger moet je daar dan door zien, en nee durven zeggen. Dat is niet altijd gemakkelijk. De meisjes hangen zeer veel rond het vrijwilligershuis. Dat is begrijpelijk, want er is niet veel te doen hier voor hen, ze vervelen zich rap. Maar soms is het nodig om te zeggen dat wij ook wat rust nodig hebben! De meisjes kunnen heel direct zijn, maar ze hebben ook een heel lieve, zorgende kant, wat mooi is om te zien!
Hoe is het leven daar?
Totaal anders dan thuis! Mijn hele tijd hier is één grote, toffe ontdekkingsreis! Eerst en vooral: de hitte kan zeer veel energie vragen. Nu, in het regenseizoen, is dat wel al heel wat beter. Ander landschap, veel stof, veel aardewegen, huizen zien er anders uit ...
De mensen leven anders: ander eten, en een andere manier van koken – veel olie en zout! – maar het is lekker! Wat ik heel tof vind, is dat mensen elkaar groeten op straat. In het algemeen zijn mensen veel opener ten opzichte van elkaar en is er meer dat gemeenschapsgevoel. Dat spreekt me heel erg aan! Langs de andere kant wordt er veel over elkaar gepraat, je kunt niets onopgemerkt doen.
Ook jaloezie is een 'big thing' hier in Zambia.
"Mijn hele tijd hier is één grote, toffe ontdekkingsreis!"
Veel jongeren zitten zich thuis te vervelen nadat ze hun school afgewerkt hebben, omdat er zo weinig jobs zijn. Veel mensen beginnen daardoor ook te drinken. Ik heb dus goede en minder goede dingen ontdekt!
Wat is het grootste verschil met België?
Een Individu-gebaseerde gemeenschap tegenover een gemeenschaps-gebaseerde samenleving. Beide hebben hun voor- en nadelen. In België kun je doen wat je wilt, maar kun je je gemakkelijk eenzaam voelen. In Zambia heb je veel familie om je heen, maar elke stap die je zet, wordt bekeken en beoordeeld.
"In België kun je doen wat je wilt, maar kun je je gemakkelijk eenzaam voelen."
Wat is je leukste moment tot hiertoe?
Om de zoveel tijd organiseren we een 'fundraising function' in City of Joy. Het concept is simpel: kinderen en jongeren betalen een kleine som inkom en ze betalen ook om een performance te doen. Voor en door jongeren dus. Die functions zijn een groot succes omdat er hier in Mazabuka anders niet veel te doen is. Het is altijd superplezant: dansgroepen doen hun megazotte moves en tricks, 'muzikanten' doen alsof ze zingen, er worden sketches opgevoerd ... Onze meisjes hebben zelfs hun eigen dansgroep. Iedereen is wild enthousiast, er wordt gejuicht en geklapt, en zeker als er een dance battle is tussen Trap House en de Young Gangsters!
Heb je nog een leuke anekdote die je kwijt wilt?
Tijdens de vakantie was er geen oratory, wat de kinderen zeer spijtig vonden! Als compensatie gingen we soms wandelen met de kinderen die dichtbij wonen. Grappig: tijdens de wandeling werd de groep groter en groter omdat meer en meer kinderen onderweg aansloten. Maar natuurlijk waren wij ook eens een week weg naar Lusaka en Livingstone. Toen we terug waren en ik een wandeling wou maken, zagen Richard en Kelvin mij van ver, twee jongens die elke dag naar oratory komen. Toen ze mij zagen, riepen ze 'Kim!' en kwamen ze aanrennen met een brede lach op hun gezicht om een knuffel te geven. 'I've missed you', zeiden ze. Oh dat vond ik een leuk moment!
Dank je wel!